Denizcilik mesleğinde
Kullanılan gemici bağları veya gemici düğümü,
Değişik tip ve boyuttaki yerleri bağlamak amacı ile halatların bedenlerine veya çımalarına özel şekillerde atılan düğümlerdir.
Şimdi burada da bilmediğiniz terimlerin ne olduğu sorusu aklınıza gelecektir.
İsterseniz öncelikle bunların tanımlamalarını yaparak konumuza giriş yapalım.
Gemici Bağları ve Tanımlar
Deniz bağlarını anlatırken çıma, halat bedeni gibi bazı meslek terminolojisinden kelimelerden bahsettik.
Çıma için halatın uç kısmına verilen, halka biçimindeki uç kısmıdır.
Halat bedeni ise halatın yükü taşıyan kısmına verilen isimdir. Aşağıdaki resimlerden de kolaylıkla anlaşılabilir.
Gemici Bağları ve Yapılışları
Kullanım amaçları, yapısı, dayanıklığına göre çok fazla gemici bağları ve çeşidi bulunmaktadır.
Hatta belirli bir bağın kullanım yerlerine ve kolaylıklarına göre bile farklı çeşitleri olabilmektedir.
Aşağıda gemici bağları tiplerini ve gemici bağı nasıl atılır konusunda uygulamalı videolar bulacaksınız.
Gemici Bağları ve Çeşitleri
Gemilerde kullanılan bağların en temel özellikleri halatı gerektiği zaman istenilen yere kolayca ve sağlam şekilde bağlamak,
Sonra da kolay şekilde, işi bilmeyen birisi tarafından bile kolayca açabilecek şekilde bağlanmış olmalarıdır.
Son zamanlarda genellikle süsleme amaçları ile de kullanılıyor olsalar,
Denizcilik ile ilgilenenlerin, özellikle de yelkencilik ile uğraşanların,
Bu bağları bilmeleri en olmadık zamanda hayatlarını kurtarabilir.
Aşağıda gemici bağları ile ilgili detaylı açıklamalar ve resimlere yer vererek,
Bu bağların nasıl oldukları ile ilgili aklınızda fikir oluşmasını sağlayalım isterseniz.
Kazık Bağı
Bağlanacak halatın bağlama payı ayrıldıktan sonra bağ yapılacak yere, çımayla üstten bir volta alınır.
Alttan gelen çıma, beden üzerinden çapraz şekilde alınıp çıma bağlanacak yerin altından dolaştırıldıktan sonra,
Çapraz bedenin altından alınır ve çıma suga edilmek suretiyle bağ tamamlanır.
Vasıta ve usturmaça parimalarını , vardavela puntellerine bağlamakta kullanılır
Çifte Kazık Bağı
Kazık bağı yapıldıktan sonra, çapraz bedenin altından ikinci bir volta daha alınarak yapılan bağ suga edilmek suretiyle tamamlanır.
Kazık bağının daha sağlam olması için yapılan bağdır.
Kazık bağının kullanıldığı yerlerde kullanıldığı gibi yelken ve tenteleri tente tellerine gergin bir şekilde bağlamakta da kullanılır.
Foralı Kazık Bağı
Kazık bağı yapıldıktan sonra, alttan gelen çıma, uzun bırakılarak doblin yapılır.
Bu doblin çıma çapraz bedenin altından geçirilerek suga edilir. Kazık bağı ile aynı yerlerde kullanılır.
Fakat daha kolay fora edilebilmesi için foralı kazık bağı kullanılır.
Sancak Bağı
Bağlanacak iki çımadan bir tanesine küçük bir doblin kasa yapılır.
Diğer çıma, bu doblin kasanın altından ve içinden geçirilir.
İkinci işlem olarak çıma,
Doblin kasanın etrafından dolaştırılır ve doblin kasa ile kendi bedeni arasına sokulur.
Çıma ve uzun beden suga edilmek suretiyle bağ tamamlanır.
Fırdöndüsü bulunmayan sancak savlolarını
13 sancaklara bağlamakta veya bir halatın çımasının,
Diğer bir halatın kasasına eklemekte kullanılır.
Sıkışmaya yatkın bir bağ olduğundan forası da zordur.
Çifte Sancak Bağı
Sancak bağı yapıldıktan sonra doblin kasa ile üst bedenin arasından geçen çıma, alttan ikinci defa dolaştırılır,
Çıma ile bedeninin beraber boşu alınarak bağ sıkıştırılır.
Sancak bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır, sancak bağının daha kuvvetli olması için yapılır.
Yelken iskotalarını, iskota yakalarına bağlamada bu bağ kullanıldığından diğer bir adı da iskota bağıdır.
Foralı Sancak Bağı
Sancak bağının yapılması sırasında, doblin kasa ile bedenin altından alınan çima,
Doblin yapılarak aynı yerden geçirilerek çimaların suga edilmesiyle bağ tamamlanır.
Yağışlı havalarda ve sert rüzgârlarda,
Sancak bağı sıkışacağından,
Forasında kolaylık sağlamak amacıyla yapılan bağdır.
Yoma Bağı
Halat çımaları yan yana getirilir, birbiri üzerine yarım volta alınır.
Çımalar geriye doğru döndürülüp tekrar yan yana getirilir.
Altta kalan çıma, üstteki çımanın üstünden içeri doğru çekilerek bağ tamamlanır.
Çımalar beden üzerine piyanlanır.
Aynı burgatada olmayan iki halatı birbirine eklemekte kullanılan bağdır.
Çifte Yoma Bağı
Bağlanacak halatın sol taraftaki bedeni altta, çıması üstte olmak üzere bir kroz yapılır.
Sağdaki halatın çıması krozun üst ortasına doğru uzatılır.
Uzatılan bu çıma, soldaki bedenin altından kroz çımasının üstünden ve krozun altından alınmak suretiyle bağ tamamlanır.
Her iki çıma bedenler üzerine piyanlanır.
Yoma bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır, daha sağlam olması için yapılır.
Mezevoltalı Yoma Bağı
Bağlanacak olan iki halatın çımaları, yapılacak bağa yetecek uzunlukta olmak üzere yan yana getirilir.
Sağdaki halatın çıması ile soldaki halatın bedeni üzerine iki mezevolta alınır.
Soldaki çıma ile de sağdaki halatın bedeni üzerine iki mezevolta alınarak yapılır.
Daha sonra ise çımalar beden üzerine piyanlanır.
Gemilerin sahile veya şamandıraya bağlamak üzere
Kurtağızlarından ve loçalardan verecekleri halatları birbirine bağlamakta kullanılır.
Çürük Bağı
Zedelenmiş/çürümüş halat bedeninin o kısmı ortada kalacak şekilde, aynı beden ile sağa ve sola iki doblin yapılır.
Sağdaki uzun beden ile sağdaki dobline, soldaki uzun beden ile soldaki dabline birer mezevolta alınır.
Doblin başları, uzun beden üzerine piyanlanır veya krozlardan birer kavale geçirilmek suretiyle sıyrılmaları önlenerek bağ tamamlanır.
Bir halatın boyunu kısaltmak veya halatın bedeni üzerindeki zedelenmiş/çürümüş kısmı kesmeden halatı kullanmak için yapılan bağdır.
Camadan Bağı
Bu bağı yaparken bağlanacak çımalar düğümde olduğu şekilde,
Çımalar alttan ve üstten alınmak suretiyle birbirine yarım volta atılır.
Daha sonra bu yarım voltanın üzerinde çımalar tekrar yan yana getirilerek, bir yarım volta daha atılarak bağ tamamlanır.
Dikkat edilecek husus; ikinci yarım voltalar alınırken, çımaların ilk voltalarda girmiş olduğu yerden çıkmaları gerekmektedir.
Yelkenleri camadana vurmak için yelken yüzeylerinin küçültülmesinde,
Camadan kamçılarını birbirine bağlamakta kullanılır.
Fora olmaya çok yatkın bir bağ olduğundan; iki halatın birbirine eklenmesinde kullanılması pek tavsiye edilmez.
Burmalı Camadan Bağı
Camadan bağında olduğu gibi çımalar yan yana getirilir.
Birbirlerine iki volta alınırlar. Çımalar geriye döndürülür.
Sağdaki çıma, soldakinin üzerine yatırılarak birincide olduğu gibi aynı şekilde iki volta daha alınmak suretiyle yapılır.
Bunda da camadan bağında olduğu gibi çımaların aynı yerden çıkmasına dikkat edilmelidir.
Camadan bağının daha sağlam olması için yapılan bir bağ olup camadan bağı ile aynı yerlerde kullanılır.
Kropi Bağı
Bağ yapılacak halatın bedenine yakın bir yere bir kuruz kırılır.
Çıma, uzun bedenin arkasından dolaştırıldıktan sonra, krozun üstünden içine geçirilerek, boşu alınmak suretiyle yapılır.
Bir halat çımasının makara veya geçirildiği bir delikten çıkmasını önlemek için, o halatın bedenine yapılan bağdır.
Anele Bağı
Halatın çıması anelenin üzerinde alınarak
Bir volta atılır.
İkinci işlem olarak;
Alttan gelen çıma,
Gemiden gelen beden üzerine iki veya üç mezevolta alınarak yapılır.
Bir halatın çımasını, aneleye veya mapaya bağlamakta kullanılan bağdır.
İzbarço Bağı
İstenilen büyüklükte kasa yapma payı göz önüne alınarak beden üzerine bir kuruz kırılır.
Kasa büyüklüğünü oluşturan doblin yapıldıktan sonra çıma,
Krozun altından yukarıya alınmak suretiyle uzun bedenin altından,
Krozun üstünden içeriye doğru kasa doblinin yanına getirilir.
Beden ve çımanın boşları alınıp çıma kasa bedenine piyanlanır.
Kasası olmayan halat ve incelerin çımalarına, acil kasa oluşturmak amacıyla yapılan bağdır.
Çifte İzbarço Bağı
Bağ yapılacak halatın çımasına, iki kasa uzunluğu dikkate alınarak gerekli pay bırakılır.
Uzun beden üzerine bir kroz alınır. Halatın çıması, bu krozun altından dablin kasalar oluşturmak üzere iki defa geçirilir.
Çıma yukarıdan gelen uzun bedenin altından, krozun içerisinden alınır.
Uzun beden ile çımanın sıkıca boşları alınıp bağ tamamlanır.
Gemilerde baca, direk, dikme gibi yüksek yerlerde bakım/tutum ve tamirat yapmak için kandilisa tahtasının olmadığı durumlarda
İşlerin yapılabilmesi amacıyla donatılmış halat çımalarına yapılan bağdır.
Foralı İzbarço Bağı
Foralı izbarço bağının yapılışı;
İzbarço bağının yapılışının aynı olup tek farkı,
Çıma krozun içersine dablin olarak sokulmak suretiyle yapılır.
Çıma, bedene sokulan doblinde kasa bedenine piyanlanır.
Yapılan izbarço bağının çabuk ve kolay fora edilmesi için yapılan bağdır.
İzbarço bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır.
Doblin İzbarço Bağı
İzbarço bağında olduğu gibi kasa büyüklüğü dikkate alınarak doblin beden üzerine bir kroz alınır.
Doblin çıma, bu krozun altından içeri doğru sokulur.
Doblin çımanın içerisinden el uzatılarak kasa bedeni tutulur. Doblin çımanın içerisinden, kasa bitinceye kadar yukarıya çekilir.
Doblin çıma, bedenin altından alınarak doblin kasa ile uzun bedenin boşları alınarak bağ tamamlanır.
Aborda olan gemilerin sert havalarda doblin olarak verdikleri halatların, doblin çımalarına yapılan bağdır.
Sugalı İzbarço Bağı
Bağ yapılacak halatın çımasına uzun bir doblin yapılır.
Çıma, uzun bedenin altından üstüne doğru alınarak kendi bedeni üzerine bir kroz yapılır.
Çıma, bu krozun altından içeri geçirilip kasa bedeninin altından aynı krozun tekrar üstünden içerisine alınmak sureti ile bağ tamamlanır.
Deniz üzerindeki herhangi bir cismin,
Kement şeklindeki bir halat ile yakalanabilmesi için yapılan bağdır
Branda (Denk) Bağı
Sarılan bir brandanın baş tarafından, bir çıması kasalı bir ince branda denginin altından dolaştırılır.
Kasasız çıma, kasalı çımanın içerisinden geçirilmek suretiyle sıkıştırılır.
İncenin bedeni ile branda üzerine muayyen aralıklarla mezevoltalar alınarak yapılmış olur.
Çıma, kendi bedeni üzerine iki volta alınmak sureti ile bağ tamamlanmış olur.
Tente ve branda gibi denk yapılacak malzemeleri bağlama işlerinde kullanılır.
Gizli Piyan Bağı
Piyan yapılacak beden üzerine, piyan yapmada kullanılacak malzeme, doblin olarak yatırılır.
Ispavlo veya gırcalanın bedeni, halatın bedeninden çımasına doğru ve doblinin üzerinden olmak üzere, düzgün olarak sarılır.
Piyanda kullanılan ıspavlo veya gırcalanın çıması, dobblin içinden üstten aşağı doğru alınır.
Daha sonra çımalar karşılıklı çekilerek boşları alınmak suretiyle piyan tamamlanır.
Fazla kalın olmayan kesilmiş halatların çımalarına flasalanmayı önlemek için yapılır
Gemici bağları yazımın ilk kısmında da belirttiğim gibi özellikle tekne ve yatçılıkta çok daha fazla bir öneme sahip.
Özellikle yelkencilikte çok önemli olan gemici düğümü konusunda bilgi sahibi olmanızı öneririm.
İZCİ
DÜĞÜMLERİ
VE
BAĞLARI
Her izci düğüm atmasını bilmelidir.
Düğüm atma kolay gibi gelir, fakat onun da doğru ve yanlış yapılış şekilleri vardır.
İzciler doğru düğüm atmasını öğrenmelidirler.
Çünkü, sırasında doğru atılan bir düğüm can kurtarır.
Bir düğüm ne kadar çekilirse çekilsin çözülmez.
Fakat siz kendiniz isterseniz onu kolayca çözebilirsiniz.
Yanlış atılmış bir düğüm ya kuvvetlice bir asılışa dayanamayıp çözülür, ya da kör düğüm olup açılmak bilmez.
Bir izci ip, çiviye nazaran çok daha pratik ve emniyetlidir.
Düğüm ve bağlar izcilikte çok kullanılan el becerileri arasında yer alır.
Uygulamalarda, kamplarda, oyunlarda ve tesis yapımlarında bu düğümlerden ve bağlardan yararlanılır.
Bu
Düğümlerin
Özellikleri
Şunlardır:
1- Kolay ve pratik bağlanır ve çözülür.
2- Emniyetlidir.
3- Kendiliğinden değil, istenildiğinde çözülür.
4- Zamandan tasarruf sağlar.
Düğüm öğrenirken veya öğretirken dikkat edilecek ilk nokta ipin düğüm atmaya elverişli olmasıdır.
Bunun yanı sıra öğreten kimsenin düğümleri iyi bilmesi gerekir.
Yine düğüm öğretirken öğretici öğrenenin yanında durmalı ve düğümü o şekilde göstermelidir.
İyice öğrenilen düğümler bir çok kez üst üste yapılmalı, her sefer bir öncekinden daha çabuk yapılmaya çalışılmalıdır.
İyice öğrendikten sonra gözler bağlanarak uygulama yapmakta yarar vardır.
Çünkü kamp geceleri oldukça karanlık olur.
İzci düğümlerini bilmeyen izcilere iyi bir izci gözü ile bakılmaz, iyi bir izci her zaman izciliğin gerektirdiği konuları bilmelidir.
Üstelik düğüm konusu izciliğin önemli konularından biridir.
Düğüm çalışmalarının daha ilginç bir duruma gelmesi için bu konuda yarışmalar düzenlemekte yarar vardır.
Düğümler ve Bağlar
Bugüne kadar evinde çeşitli ihtiyaçlarını gidermek için değişik düğümler kullandın.
Bir paket yapmak, çamaşır ipi germek bazı düğümleri bilmeni gerektirir.
İzcilik çalışmalarındaki ihtiyaçların için birkaç tane daha öğreneceksin.
Kampa çıktığında çadırını kurar, tesis yaparken düğümleri kullanacaksın.
Kılavuzluk, dağcılık, kayakçılık gibi uzmanlıklarda da bazı özel düğümler öğreneceksin.
Öğreneceğin tahlisiye bağı belki de bir gün bir hayatı kurtarmanda sana yardımcı olacaktır.
İzci düğümleri kolay yapılan, kendiliğinden çözülmeyen fakat arzu edildiğinde kolayca çözülebilen düğümlerdir.
Özelliğine uygun durumlarda kullanılırlar.
İzciler çoğu işlerini, özellikle izci tesislerini sargıları,
İpler yardımıyla düğümleri kullanarak yaparlar.
İzcilerin, bulundukları aşama itibariyle belli düğümleri bilmeleri gerekir.
Pek çok izci düğümü vardır. Bunların tamamını tüm izcilerin bilmesi oldukça zordur.
Ancak izci düğümlerine karşı özel merakı olanlar bu düğümleri zaman içinde öğrenirler.
Çok kullanılan bazı düğümleri ise her izcinin bilmesi gerekir.
Örneğin; camadan, sancak, kazık vb. düğümler öğretilirken öğreten ile öğrenenin ayrı yönde durmaları, öğrenmeyi kolaylaştıracaktır.
Doğru Kullanım İçin Doğru Düğüm
Düğüm atmanın sırrı, doğru düğüm kullanmak ve onu mükemmel bağlamaktır.
İş görmesini istediğin sürece açılmayıp istediğin zaman kolayca çözebileceğin düğüm doğru düğümdür.
Yanlış düğüm ise uygunsuz bir anda çözülebilen ya da sıkışıp daha sonra açmak istediğinde çözülmeyen düğümdür.
Şekilleri dikkatlice izleyerek izci düğümlerini öğrenebilir, birlikte eğlenebilirsiniz.
Başlangıç için kalın bir ip veya halat kullanın.
2 m. uzunluğunda 1 cm. kalınlığında bir halatla elinizde önünüzde veya kendi bedeniniz etrafından düğüm çalışmaları yapın.
Genellikle bir düğümü gerçekten öğrenip öğrenmediğinizi anlamanın yolu, onu karanlıkta atmaya çalışmaktır.
Düğümü her zaman iyi bir ışıkta atma şansına sahip olamayabilirsiniz.
