ENGELLİ 

WC 

ÖLÇÜLERİ 

NEDİR.....?

 

 

 

 

 

Yönetmeliğe göre tekerlekli sandalye kullanan kişilerin de kullanabileceği şekilde

hazırlanmış en küçük tuvalet kabininin ölçüleri 150'ye 150 santimdir.

Rahat bir kullanım için asgari boyut ise 220'ye 220 santimdir.

Kapladığı toplam alan

1000 m2 ' yi

 

 

 

geçen binalarda bayan ve erkekler için birer engelli tuvaleti bulunması gerekir.

Eğer zorunluluk varsa her iki cins için bir adet engelli tuvaleti yeterlidir.

Yapılarda her 10 tuvaletten biri özürlülere ayrılmalı ve ona uygun düzenleme yapılmalıdır.

 

 

 

 

 

 

Özürlü tuvaleti kapısının temiz açıklığı 85 cm veya daha fazla olmalıdır.

Bu kapı dışarıya açılmalıdır, veya sürmeli kapı olarak düzenlenebilir.

Alan darlığı olan yerlerde sürmeli kapı sistemi kullanılması daha uygundur,

kullanıma da daha elverişlidir.

Kapının dışarı açıldığı durumlarda kapının içeriden

kolaylıkla kapatılabilmesi için

 

 

 

kapı menteşelerinden 10 cm uzaklıkta ve yerden 100 cm yüksekte düşey veya yatay bir kol eklenir

(yatay olması daha kolay kullanılmasını sağlar).

Kapı kollarının ise kolay kavranacak şekilde ve hareket ettirilebilir olmaları gerekir.

 

Bedensel engelliler için öngörülen standartlarda;

tekerlekli sandalye boyutları,

tekerlekli sandalyenin hareket etmesi için

gerekli alan ve tekerlekli sandalyede oturan birinin uzanma mesafeleri göz önüne alınır.

Bina giriş kapıları kolayca açılabilmelidir.

Döner kapılar engelliler için uygun değildir.

Giriş kapıları duvarla aynı hizada olup bir düzlem oluşturmamalı, en az 20 cm mesafe bırakılmalıdır.

Dolaşım alanları asgari genişliği 1,20 m olmalıdır.

Kapı ve pencere kanatları dolaşım alanlarına açılmamalıdır.

Kısa geçişler için asgari 0,80 m; uzun geçişler için 1,00 m mesafe öngörülmelidir.

Kapı genişliği en az 0,80 m, kanat genişliği en fazla 1,00 m olmalıdır.

Hareket engelliler veya yaşlılar,

kanat genişliği 1,00 m’den fazla olan kapıları zor hareket ettirirler.

Tekerlekli sandalyenin manevra yapabilmesi için,

kapı genişliği ile kapı önündeki mesafe toplamının en az 2,00 m olması gerekir.

Kapı açıldığında kenar ile kapı kolu arasında en az 0,60 m mesafe kalmalıdır.

Bu koşulların gerçekleşmediği durumlarda sürme kapılar kullanılabilir.
 

Odaların tefrişi, içinde bir tekerlekli sandalyenin dolaşmasına izin verilecek şekilde yapılmalıdır.

Kapı genişilikleri en az 0,80 m, en fazla 1,00 m olmalıdır.

Kapı ve pencere kolu yükseklikleri için

ideal yükseklik 1,00 m’dir. Dolap rafları için en fazla yükseklik 1,40 m olmalıdır.

 

Engelli Tuvaletinde Bulunacak Eşya Özellikleri

Kişinin engelli tuvaleti ve banyoda ihtiyacını giderebilmesi,

İhtiyacını giderirken kolaylık sağlayabilmesi için belli standart ve özellikte

Malzemeler ile WC ve banyo oluşturulur. Bu malzemeler;

• Mafsallı tutamak
•  
• L Wc tutunma barı
•  
• Destekli engelli tutamağı
•  
• L tutunma barı
•  
• Açılı tutamak
•  
• Düz tutamak
•  
• Köşe tutamak
•  
• Hareketli engelli aynası
•  
• Engelli klozeti, lavabosu, lavabo bataryası, banyo bataryası, wc kağıtlık
•  
• Banyoda sabit oturak

 

GENEL  OLARAK 

ENGELLİLERİN 

KARŞILAŞTIĞI  ZORLUKLAR

 

 

Kapı ve pencere kolları yerden 0,90-1,40 m yüksekliğe yerleştirilmelidir.

Yaklaşma imkanının sınırlı olduğu yerlerde yükseklik 1,00 m’yi geçmemelidir.

Kapı kolları uzun ve kıvrık uçlu olanlardan tercih edilmelidir.

Kavrama güçlüğü yaratacağından döner kapı kolları önerilmez.

Mektup kutuları 0,60-1,40 m yükseklik sınırları içerisinde planlanmalı,

mektup kutularının yakınındaki zeminde hiçbir eğim olmamalıdır.

Asansör boşluk genişliği en az 0,80 m, kabin genişliği en az 1,10 m, kabin derinliği en az 1,40 m

hesaplanmalıdır.

 

Kabin içinde mümkünse üç duvara da 0,90 m yüksekliğinde trabzan konulmalıdır.
 

Asansörün önünde en az 1,40 m x 1,40 m’lik hareket alanı bırakılmalıdır.

Asansör kumanda düzeneği 0,90-1,40 m yüksekliğe yerleştirilmeli, itmeli düğmeler kullanılmalıdır.

Giriş katlarındaki tüm mahallere basamaksız ve rampasız olarak ulaşılabilmelidir.
 

Rampaların eğimi olabildiğince az ve en fazla %6 olmalıdır.

İstisnai olarak, eğer başka bir çözüm şekli yoksa ve engelliler diğer bir kişinin yardımından

yararlanabiliyorlarsa bu eğim %12′ye kadar çıkabilir.

 

Her rampanın başlangıcında,

bitiminde ve aynı zamanda kapıların önlerinde yatay bir manevra alanı öngörülmelidir.

Merdivenler, rampalar ve %6′nın üzerindeki eğimler bir korkuluk ile donatılmalıdır.

Bu mimari elemanların genişliği 150 cm den daha az olduğunda,

korkuluk en azından bir kenara konulmalıdır.

Korkuluğun çapı minimum 40 mm, yüksekliği zeminden 90 - 100 cm olmalıdır.

Korkuluk, bu mimari elemanların başlangıcından ve bitiminden

itibaren en az 30 cm daha uzun tutulmalı ve yön değiştirme noktalarında kesintiye uğramamalıdır.
 

 

Prensip olarak, ayrı girişlerden kaçınılmalıdır.

Engelli, yanında başka biri olmadan genellikle bu girişlere ulaşamamaktadır.

Binanın girişi zorunlu olarak ayrı olduğunda,

işaret levhaları girişi belirgin olarak göstermelidir.

Engelliler buraya zorluk çekmeden ve kendi olanaklarıyla ulaşabilmelidir.
 

Rampa yapmanın mümkün olmadığı durumlarda, istisnai olarak bir kaldırıcı kullanılabilir.

Eşikler;
 

Eşikler mümkün olduğunca çıkıntısız olmalıdır.

Çıkıntı ve kemerler 25 mm’yi aşmamalıdır.

Resmî binalar, halka açık binalar, tesisler ve alanlara ulaşmak için engellilere ilişkin kurallar

Fiziksel çevrenin engelliler için ulasılabilir ve yasanabilir kılınması için,

imar planları ile kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında ve yapılarda

Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standartlarına uyulması zorunludur.
 

Resmî binalar, halka açık binalar, tesisler ve alanlara ulasmak için kullanılacak

kaldırımlar ulasılabilirlik standartlarına sahip olmak zorundadır.

Kaldırımların kenarı, cadde kotundan enfazla (18) cm. yüksekte olacaktır.

Kaldırımın kenarı görme engellilerin bastonları ile rahatça izleyebilecekleri

sekilde düzgün olmalı ve tehlikeli bir paha sahip bulunmamalıdır.

Tekerlekli sandalye kullananlar, yaslıların bir bölümü ve çocuk arabası süren anneler için

yapılacak kaldırım rampalarının genisligi yaya geçitlerinde

en az (180) cm, diger yerlerde (90) cm. olacaktır.

Bu rampaların egimi en fazla % 8 olabilir (Sekil 1,2).

Bir kaldırımın caddeye dik egimi en fazla,

sadece yagmur suyunun alınması için gerektigi kadar,

% 1,5 olabilir.Kaldırımlarda zemin malzemesi kaygan olmayan türlerden seçilmelidir.

Parçalı bir yapı olusturan zemin kaplamalarında derz aralıkları

(0,5) cm.den küçük olmalıdır.

Tekerlekli sandalye tekerleklerinin aralarına sıkısmaması için

yagmur suyu ızgaralarındaki demir çubukların aralarındaki mesafe (1,3) cm.yi asmamalıdır.

Yapıların kendi kapı önlerindeki kaldırımı mevcut kaldırımdan

farklı egimde ve malzeme ile düzenlemelerine izin verilmeyecektir.

Kaldırım genisligi en az (180) cm olmalıdır.

Mevcut sehirsel çevredeki (80) cm.’den daha dar kaldırımlarda tekerlekli sandalye hareket edemez.

Tekerlekli sandalyenin dar bir kaldırıma çıkması gerekiyorsa

kaldırımın (500) cm.’lik bir parçası kesilip çıkarılarak

(kaldırım yüksekliginin 15 cm oldugu varsayılarak)

iki yanda kalan kaldırım parçalarına çıkabilen birer rampa olusturulabilir.

Yaya yollarının yesil sahalara bakan taraflarında görme engellilerin bastonlarının dokunup

aynı çizgide yürümenin saglanması için en az (3) cm. yüksekliginde bir kenarlık bulunmalıdır.

Kaldırımlarda ve yaya yollarında görme engelliler için

(80) cm. genisliginde yürüme seritleri olusturulacaktır.

Ancak bu seritlerin her iki yanında (80) cm.’lik normal yürüme seritleri kalmalıdır.

Bu özel bir uygulamadır ve genis kaldırımlarda ve yaya yollarında görme engelliler için

çok gerekiyorsa yapılabilir.

Bu seritler kaldırımdan farklı renkteki ve dokudaki malzeme ile hazırlanır ;

böylece görme engellilerin bastonları ve ayakkabıları ile yürüyüs istikametlerini hissetmeleri saglanır.

Resmî binaların, halka açık bina, tesis ve birimlerin esas girislerine basamaksız ulasılabilmelidir.

Bu girislere % 2’lik bir egimle ulasılabilir.

Giris kapısının önünde tekerlekli sandalyenin hareket edecegi kadar bir alan

“(150) cm. çaplı bir daire” tamamen engellenmemis olarak bırakılmıs olmalıdır.

Giris kapısının iç tarafında ve baglı holde de gerekli hareket alanı düsünülmelidir.

Basamaksız giris mümkün degilse,

tekerlekli sandalyenin hareketi için gerekli

bu (150) cm.’lik alan da ilâve edilerek giris kapısının önünde

bir plâtform olusturulabilir ve bu düzleme ulasan bir rampa düzenlenir.

Bu rampanın genisligi en az (130) cm, egimi ise tırmanacagı yükseklige

baglı olarak % 5 – 8 arasında olabilir.

Bu rampanın kenarlarında tekerlekli sandalyenin tekerleklerinin

dısarı düsebilme ihtimaline karsı (6) cm. yüksekliginde kenarlıklar bulunmalıdır.

Rampa boylarının (6) metreyi astıgı durumlarda araya (150) cm. uzunlugunda sahanlıklar konur.

Gerekirse çok kollu, çok sahanlıklı ve genis yer kaplayan

uzun rampalar “ulasılabilirlik” için kaçınılmaz olabilir.

Binanın esas girisi tekerlekli sandalyenin girisine hiçbir sekilde uygun degilse,

levhalarla çok iyi sekilde belirtilmis bir basamaksız veya rampalı

giris binanın baska bir cephesinde yer alabilir.

Tekerlekli sandalye kullanan kisiler ve hareket engelliler için düzenlenecek rampalarda

korkuluk bulunup bulunmayacagına duruma göre karar verilir.

Korkuluk (4) cm. çapındaki yuvarlak

borudan olusturulacak ve (90) cm. ve (65) cm. yüksekliklerden geçen iki küpesteye sahip olacaktır.
 

Ana giris kapısının genisligi, kanatlardan biri en az (90) cm. olmak üzere (150) cm.’den daha az olamaz.

Kapıda büyük cam yüzeyler varsa,

bunların bir yandan kırılıp kazalara yol açmalarına karsı donatılı

türden seçilmeleri gerektigi gibi, az görebilenlerin çarpmalarına

karsı dikkat çekecek renkli seritlerle donatılmaları da gerekir. Kapılarda esik istenmez.

Çok zorunlu durumlarda (2) cm.’yi geçmeyen ve

her iki yanında 1/4 egimindeki pahlar bulunan esikler söz konusu olabilir.

Kapı kolları, parmakları yeteri kadar güçlü olmayan

yaslı ve engelli kisiler için rahat kavranır ve rahat hareket ettirilebilir bir tasarıma sahip olmalıdır.

Rüzgârlık bölümü ile giris holünde tekerlekli sandalyenin rahatça hareket edecegi kadar

bir alan ayrılmıs olmalıdır “tekerlekli sandalyenin

hareket alanı (150) cm. çapında bir daire veya (150) cm. kenar uzunluguna sahip bir karedir”.

Alıs veris merkezleri, saglık kuruluslarına ait binalar ve bürolar, otogarlar,

otobüs terminalleri, kitle ulasım araçlarına ait istasyonlar ve hava alanlarının

hizmet binalarında mutlaka bir asansör bulunacaktır.

Binada bir asansör mevcutsa, bu asansöre basamaksız ve esiksiz ulasılması gerekir.

Asansörün önünde tekerlekli sandalyenin rahatça hareket edecegi kadar bir alan bulunmalıdır.

Asansör kabininin asgarî boyutları (110 cm x 140) cm.dir.

Asansörün kumanda dügmeleri (100) cm. yüksekligindeki bir levhaya yan yana dizilmis olacaklardır.

Kumanda dügmeleri üzerindeki rakamlar

büyük kabartma harflerle ve aynı zamanda da Braille ile yazılacaklardır.

Asansör kapısının hemen yanına

çok büyük kabartma rakamla ve Braille ile bulunulan kat yazılacaktır.

Ulasılan kat sesle belirtilecektir.

Asansörlerin sıgınagın bulundugu kata kadar ulasması zorunludur.

Elektrigin kesilmesi durumunda asansörlerin çalısmasını

saglayacak bir teknik düzenleme de düsünülmelidir.

Resmî binalar,

halka açık binalar, tesisler ve birimlerdeki merdivenler, düz kollu ve sahanlıklı yapılacaktır.

Merdivenin her iki yanında yuvarlak borudan küpesteler bulunacaktır.

Küpeste ile duvar arasında (4) cm. aralık bulunacaktır.

Merdiven genisligi 180 cm.yi asınca ortaya bir korkuluk ilâve edilir.

Binalardaki basamak genislikleri 30 cm, basamak yüksekligi (15–16) cm. alınacaktır.

Basamak yüzeyleri kaymaz ve asınmaz malzemeden olmalıdır.

Merdivenlerin baslangıç ve bitisini görme engellilere belirtmek için farklı malzemeden seritler düzenlenir.

Merdivenler, basamaklarda gölge meydana gelmeyecek sekilde karsıdan ve iyi aydınlatılmalıdır.

Rıhtsız merdiven yapılmayacaktır.

Resmi ve umumi binalar, toplu konutlar ve apartmanların binaya giris merdivenleri mutlaka korkuluklu

olmalıdır.

Çarpmalara karsı kapıların alt kenarlarında

kapı genisliginde ve (30) cm. yüksekliginde metal levhalar bulunmalıdır.

Kapı kolları kolay kavranır, kolay çevrilebilir malzemeden yapılmalıdır.

Çift kanatlı iç kapıların toplam genisligi,

bir kanat (90) cm.’den az olmamak sartı ile (150) cm.’den az olamaz.

Bu kapıların cam yüzeylerinin kırılma ve tehlike olusturma ihtimallerinin

en aza indirilmesi için gereken bütün tedbirler alınacaktır.

Resmî binalarla, halka açık bina ve tesislerdeki

koridorlar genel olarak (150) cm.’den daha dar yapılamaz.

Gerekli bütün mekân, mahal, alan ve geçitlerde yangın ve dogal afet anlarında

kaçıs yollarını gösteren ısıklı ve sesli yönlendirme cihazları veya elemanları bulunacaktır.

Toplam alanı 1000 m²’yi asan binalarda bayan ve erkek için birer engelli tuvaleti,

zorunlu hallerde her iki cins için bir adet engelli tuvaleti düzenlenecektir.

Binalarda her 10 WC’den biri engellilere ayrılacaktır.

Engelli tuvaletinin kapısının temiz açıklıgı en az (85) cm. olacaktır.

Bu kapı dısarıya açılacak veya sürme kapı olarak düzenlenecektir.

Dısarı açılan bir kapı düzenlenmesi durumunda,

kapıya içerden kolay kapatılabilmesi için

menteselerden (10) cm. uzaklıkta ve yerden (100) cm. yükseklikte,

düsey ve yatay olabilen bir kol eklenir.

Kapı kollarının kolay kavranır ve hareket ettirilebilir türden olmaları gerekir.

Tekerlekli sandalyedeki bir kisinin kullanabilecegi

kabul edilen en küçük tuvalet kabininin ölçüleri (150cmx150cm.)’dir.

Burada alafranga tuvalet düzenlenecektir.

Klozetin uzun ekseni duvara paralel olarak yer alacak,

klozetin duvara en yakın noktasının duvardan uzaklıgı (25) cm. olarak alınacaktır.

Klozetin önünün arkadaki duvardan uzaklıgı (70) cm. olmalıdır.

Klozetin yanındaki duvara sabit tutunma kolu konur.

Bu tutunma kolu (3–4) cm. çapında bir yuvarlak borudur.

Birbirine esit (70) cm.’lik iki kolu olan L biçiminde bir elemandır.

Yatay kısmı yerden (75) cm. yüksekliktedir,

klozetin en öndeki noktasını da (25) cm geçer.

Düsey tutunma kısmı yukarı dogrudur.

Klozetin duvardan uzakta olan tarafına da duvara dogru

kaldırılabilen tutunma kolu konulabilir ama bu zorunlu degildir.

Bu tuvalet kabinine küçük bir lâvabo da ilâve edilecektir.

Tekerlekli sandalyedeki insanın rahat kullanacagı

tuvalet kabininin boyutları ise (220cmx220cm.)’dir.

Bu durumda kapı sürme kapı olarak da düzenlenebilir ki,

aslında sürme kapı tuvaletlerde ve banyolarda daha fazla tercih edilmektedir.

(220cmx220cm) boyutlarındaki bir tuvalette standarda uygun bir dus kösesinin bulunması da mümkündür.

Klozette oturma yüksekligi (46–47) cm. olarak elde edilmelidir.

Keskin kenarlı olmayan, darbelere dayanıklı klozet kapakları kullanılacaktır.

Ayaksız normal lâvaboların bazıları tekerlekli sandalyedeki insanlar için daha kullanıslıdır.

Üst kenarı ileri çıkarılmıs, ayarlanabilen aynaların da mahzurları vardır.

Yerden itibaren (97) cm.’den baslayan duvara yapıstırılmıs (40 cm x 100 cm) boyutlarındaki

bir ayna yeteri derecede islevseldir.

Engellilerin ve yaslıların kullanacagı bütün lâvabolarda

hassas parmak kavrayısına gerek bırakmadan kolayca kontrol edilebilen

uzun kollu veya haç seklindeki musluklar tercih edilir.

Tekerlekli sandalyedeki kisiler için düzenlenmis

bulunan tuvalet kabinlerinin önünde de tekerlekli sandalyenin rahatça

hareket edebilecegi kadar bir alan bulunmalıdır.

Otoparklardaki park yerlerinin % 5’i engelli otomobilleri için ayrılır.

Bu otopark yerlerinin genisligi (350) cm. olacaktır.

Bu otopark yerleri hem zeminde uluslar arası engelli isareti ile belirtilecek,

hem de bir levha ile tanıtılacaktır.

Engelli için ayrılmıs bulunan otopark yerlerinden

basamaksız olarak ve gerektiginde

standartlara uygun rampalarla asansörlere ve binaların girislerine ulasılabilmelidir.

Postahanelerde, banka subelerinde ve devlet dairelerinin

hizmet birimlerinde tekerlekli sandalye için yeterli hareket alanı bulunmalı,

yaklasılan bankoların yükseklik ve özellikleri de;

tekerlekli sandalyedeki insanlarla, oturmakta olan yaslılarla,

görme ve isitme engelli kisilerle kolay iletisim kurulmasına uygun olmalıdır.

Sehirdeki petrol istasyonlarında en az bir engelli tuvaleti bulunacaktır.

Bu tuvaletin özellikleri de yukarıda anlatıldıgı gibidir.

Sinema, tiyatro, gösteri ve konferans salonlarında sirkülâsyon alanlarına girmeyecek sekilde,

her biri (80–100 cm x 130–150 cm) boyutlarında olan 4 kisilik yer tekerlekli sandalyedeki kisilere ayrılır.
 

Kaldırım ve yaya yolları üzerinde bulunan levhalar,

isaretler ve tabelâların en alçaktaki noktaları görme engellilerin baslarını

çarpmamaları için yerden en az (205) cm. mesafede bulunacaktır.
 

Sehir mobilyaları;

hiçbir surette kaldırımlar ve yaya yollarının genisligini daraltacak sekilde düzenlenemez,

yürüyüs çizgileri üzerinde bir çıkıntı olusturacak tarzda konulamazlar.

Yaya kaldırımlarına trafik isaret ve levhası mümkün oldugunca konulmayacaktır.

Zorunlu hallerde konan isaret veya levhanın alt ucu zeminden en az (1.90) m.

mesafede olacaktır ve levha yaya trafigini engellemeyecek sekilde yerlestirilecektir.

Görme engelliler için merdivenlerin baslangıcına ve

sonuna (5) cm. aralıklı (0,5) cm. yüksekliginde ve (2) cm. genisliginde

seritler tasıyan, (80) cm. derinliginde kaymaz seramik malzemeden yüzeyler yerlestirilir.

Bunlar zemini olusturan asıl malzemenin renginin kontrastı olan bir renk tasımalıdırlar.

Yaya geçitlerinde kaldırım rampalarının önünde ve yaya adalarında da görme engelliler için

temas yüzeyleri hazırlanır.

Büyük magazalarda tekerlekli sandalyenin kasadan geçisi için en az (80) cm. temiz açıklık gerekmektedir.

Büyük magazalarda ve kütüphanelerde raflar arasında en az (100) cm. mesafe bulunmalıdır.
 

Sinema, tiyatro, spor tesisleri v.b gibi salonlarda 300 koltuktan biri,

her salonda en az 4 kisilik arkadan girisli (1×1.20) m. ebadında yer, tekerlekli sandalye için ayrılacaktır.
 

 

 

''''''ÖNEMLİDİR'''''''

PAYLAŞIMLARIMIZ 

GOOGLE VE DİĞER  ARAMA  MOTORUNDA  YAYINLANMIŞ 

ÇEŞİTLİ  ÇALIŞMALARDAKİ  ALINTILARDAN OLUŞMAKTADIR  VE  TAMAMEN BİZE  İLGİNÇ  GELEN  KONULARIN 

PAYLAŞIMINDA  FAYDA SAĞLAYABİLECEĞİMİZ DÜŞÜNCESİNDEN HAREKETLE ORTAYA  ÇIKMIŞTIR

VE

TİCARİ  DEĞİLDİR..

BİLGİ  AKTARIMLARIMIZDA  SAKINCALI  VEYA  PAYLAŞIMI  İSTENMEYEN ALINTILAR  OLURSA UYARILDIĞIMIZDA  PAYLAŞIMLARIMIZDAN  ÇIKARILACAKTIR...!!